2.16 Podatek od kryptowalut w Polsce

 

Co roku nad Wisłą coraz więcej osób inwestuje w kryptowaluty. To wiąże się między innymi z obowiązkiem uiszczania odpowiedniego podatku. Z tej lekcji dowiesz się, jakie są obowiązki podatkowe inwestorów w Polsce.

Treść

• Jak definiowane są kryptowaluty w świetle polskiego prawa podatkowego?
• Jak kwalifikowane są przychody z obrotu kryptowalutami?
• Ile muszę zapłacić?
• Czy otrzymam PIT od zondacrypto?
• Jak obliczyć podstawę opodatkowania?
• Jakie zeznanie należy złożyć?
• Co, jeśli w zeznaniu podatkowym nie zgłoszono zakupu kryptowalut?
• Jak rozliczyć zyski z programu partnerskiego w postaci kryptowalut, które otrzymują użytkownicy zondacrypto?
• Jak opodatkowane są airdropy lub forki?
• Czym jest DAC 8?

 

Jak definiowane są kryptowaluty w świetle polskiego prawa podatkowego?

​​Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 5a pkt 33 odwołuje się do definicji waluty wirtualnej zawartej w art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zgodnie z tym przepisem, przez walutę wirtualną rozumie się cyfrowe odwzorowanie wartości, które jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione, albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.

Zarazem to cyfrowe odwzorowanie wartości nie jest:

• prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
• międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące, 
• pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, 
• instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, 
• wekslem lub czekiem.

 

Jak kwalifikowane są przychody z obrotu kryptowalutami?

​​Według przepisów prawa podatkowego przychody z obrotu kryptowalutami kwalifikują się jako przychody z kapitałów pieniężnych. 

Przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się (zgodnie z art. 17 ust. 1f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznym):

• wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy (sprzedaż kryptowaluty za fiat, np. za PLN) - kwotą przychodu będzie wartość środków finansowych otrzymanych w wyniku sprzedaży; 
• towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna – przychód stanowić będzie wartość nabywanych dóbr, np. koszt otrzymanej usługi;
• regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną – wartość przychodu powinna odpowiadać wartości uregulowanego zobowiązania.

Zatem sprzedaż nie obejmuje wyłącznie zamiany waluty wirtualnej na walutę fiat, lecz również m.in. na towar, usługę czy prawo majątkowe.

Wymiana krypto-krypto nie stwarza obowiązku podatkowego. Jeśli podatnik dokona zakupu BTC za PLN, a następnie za BTC zakupi ETH lub wymieni je na stablecoina (np. USDT), to przychód nie powstaje.

 

Ile muszę zapłacić?

Kryptowaluty są objęte podatkiem 19%. Należy pamiętać, że w tym przypadku nie ma kolejnego progu podatkowego.

Przy rozliczaniu się z kryptowalut nie możemy skorzystać z żadnych ulg podatkowych, nie mają też zastosowania przepisy o kwocie wolnej od podatku. Każdy, nawet najmniejszy dochód podlega opodatkowaniu w wysokości 19%.

 

Czy otrzymam PIT od zondacrypto?

Nie, ponieważ giełdy, za których pośrednictwem dokonujesz transakcji kupna czy sprzedaży nie mają ustawowego obowiązku sporządzania informacji dla podatników oraz organów skarbowych.

 

Jak obliczyć podstawę opodatkowania?

Podstawą opodatkowania jest dochód (tj. przychód – koszty uzyskania przychodów).

Przychód powstaje wtedy, gdy sprzedajesz kryptowaluty na giełdzie, w kantorze czy na wolnym rynku, a także, jeśli dokonujesz zapłaty walutami wirtualnymi za coś innego niż waluty wirtualne: towar, usługę lub prawo majątkowe.

Koszty uzyskania przychodów to udokumentowane wydatki, jakie zostały bezpośrednio poniesione na zakup kryptowalut, a także koszty związane z ich sprzedażą. Obejmuje to także udokumentowane wydatki, jakie zostały poniesione na rzecz podmiotów, które pośredniczą w sprzedaży tych walut.

Niezależnie od tego, czy w danym roku uzyskałeś przychód, czy też nie, wszystkie poniesione w danym roku podatkowym koszty powinny zostać wykazane w zeznaniu rocznym. 

Do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć wydatków poniesionych na:

• zakup koparek,
• zakup energii elektrycznej zużywanej do kopania,
• zamianę kryptowaluty na inną kryptowalutę. 

 

Jakie zeznanie należy złożyć?

Należy użyć formularza PIT-38 (dla przychodów uzyskanych w 2022 roku będzie to druk nr 16). Przychody z tego rodzaju działalności nie powinny być łączone z przychodami z działalności gospodarczej ani innymi źródłami dochodu. W praktyce oznacza to, że dochody z handlu walutami wirtualnymi należy rozliczyć oddzielnie od innych źródeł (w wyszczególnionym miejscu w formularzu PIT-38).

 

Zakup i sprzedaż kryptowalut w tym samym roku podatkowym:

W 2022 r. Jan kupił na zondacrypto BTC o wartości 10 000 zł oraz LTC o wartości 2 000 zł, co daje łącznie 12 000 zł.

W roku tym samym roku Jan zdecydował się je sprzedać – BTC za 20 000 zł i LTC za 5 000 zł – łącznie 25 000 zł.

Podsumowując, Jan uzyskał przychód w wysokości 25 000 zł przy kosztach uzyskania przychodów wynoszących 12 000 zł. 

Dochód do opodatkowania wyniesie w tym przypadku 13 000 zł (25 000 zł - 12 000 zł). W związku z tym Jan będzie musiał zapłacić podatek w wysokości 2 470 zł (19% * 13 000 zł = 2 470 zł).

 

Zakup kryptowaluty (bez sprzedaży):

Gdyby Jan w 2022 r. dokonał wyłącznie zakupu kryptowalut w kwocie 25 000 zł i nie sprzedałby żadnej z nich, to w polu nr 35 i 38 powinien wpisać 25 000 zł. Byłoby to również kosztem do rozliczenia w kolejnym roku kalendarzowym.

 

Przepisanie straty z poprzedniego roku (brak transakcji w kryptowalutach w danym roku podatkowym):

Składając formularz PIT-38 za 2023 rok, Jan wpisałby stratę 25 000 zł (koszty uzyskania przychodów poniesione w latach ubiegłych i niepotrącone w poprzednim roku podatkowym) w rubryce nr 36. 

Jeżeli w bieżącym roku nadal będzie mieć stratę i znowu pozostaną mu koszty do rozliczenia na następny rok (rubryka 38), to tak samo powinien postąpić w kolejnym roku rozliczeniowym. Stratę z rubryki 38 należy przepisywać w kolejnych latach aż do momentu, kiedy przychody ze sprzedaży kryptowalut przewyższą koszty zakupu walut wirtualnych.

 

Co, jeśli w zeznaniu podatkowym nie zgłoszono zakupu kryptowalut?

Według polskiego prawa zakup kryptowalut należy uwzględnić w zeznaniu podatkowym. Niewypełnienie tego obowiązku może wiązać się z nałożeniem kary za niezgłoszenie zakupu. Jesteśmy jednak w stanie pomyślnie wybrnąć z takiej sytuacji poprzez złożenie tak zwanego „czynnego żalu”, czyli dobrowolnego przyznania się do naruszenia przepisów podatkowych.

 

Jak rozliczyć zyski z programu partnerskiego w postaci kryptowalut, które otrzymują użytkownicy zondacrypto?

W momencie, kiedy je otrzymujemy, to nic się nie dzieje. Natomiast kiedy je sprzedamy (nabyliśmy je za 0 zł), to cała wartość sprzedaży do tradycyjnej waluty będzie opodatkowana – nie rozpoznamy jedynie kosztu. 

 

Jak opodatkowane są airdropy lub forki?

Jeśli otrzymaną wirtualną walutę zamienimy na inną, to nie powstaje obowiązek podatkowy. Jeśli natomiast dokonamy jej sprzedaży – wyjścia do waluty tradycyjnej lub zakupu towaru, lub usługi przy użyciu tych konkretnych walut, to wtedy już taki obowiązek powstaje.

 

Czym jest DAC 8?

Projekt dyrektywy DAC 8 dotyczy zasady przejrzystości podatkowej w zakresie transakcji z wykorzystaniem kryptoaktywów.

Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący zmiany dyrektywy 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania. Celem zmiany jest wprowadzenie przepisów, które wymagałyby od dostawców usług kryptowalutowych raportowania transakcji dokonywanych przez ich klientów z UE (m.in. wartości i liczby dokonanych transakcji). Miałoby to pomóc organom podatkowym w śledzeniu obrotu kryptowalutami i uzyskanych dochodów, zmniejszając tym samym ryzyko oszustw podatkowych i uchylania się od płacenia podatków. 

W 2020 roku Komisja Europejska przedstawiła także wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie rynku kryptowalutowego. Celem MiCA jest stworzenie jednolitych i zharmonizowanych ram prawnych w tym zakresie w całej Unii Europejskiej. Choć MiCA powinna umożliwić większą kontrolę rynku kryptoaktywów, to Komisja uważa, że nie zapewni ona wystarczających informacji do celów oceny podatkowej. DAC 8 co do zasady ma być dostosowane do definicji, które zostały określone w MiCA. 

Wniosek DAC 8 obejmuje rozszerzenie zakresu automatycznej wymiany informacji między państwami członkowskimi, tak by obejmował m.in. dostawców usług w zakresie kryptoaktywów poprzez nałożenie na nich obowiązku składania sprawozdań dotyczących dochodów uzyskiwanych przez użytkowników. 

Z uwagi na globalny charakter i szybko zmieniające się środowisko kryptowalutowe, Parlament Europejski opowiedział się za międzynarodowym podejściem do tematu, w czym miałaby pomóc dyrektywa DAC 8. 

Inicjatywa ma służyć zapewnieniu równych warunków działania w całej Unii.

Planowany termin wejścia w życie dyrektywy DAC 8 jest ustalony na 1 stycznia 2026 r.

W razie wątpliwości skonsultuj swoją sytuację z doradcą podatkowym, ponieważ informacje zawarte w tej lekcji mają cel informacyjny i nie stanowią oficjalnego źródła porad podatkowych.